Πρίσκος

I

Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.

1. Μαρτύρησε με αποκεφαλισμό. Η μνήμη του τιμάται στις 21 Σεπτεμβρίου.

2. Πέθανε με μαρτυρικό θάνατο. Η μνήμη του τιμάται στις 7η Δεκεμβρίου.

3. Ήταν στρατιώτης και μαρτύρησε στη Σεβάστεια επί Λικίνιου (307 – 323), μαζί με άλλους 39 συναδέλφους του. Aρχικά τους ανάγκασαν να περάσουν μία νύχτα σε παγωμένη λίμνη και έπειτα τους έπνιξαν στη θάλασσα. Τα ονόματά τους είναι: Αγγλίας, Αγλάιος, Αέτιος, Αθανάσιος, Ακάκιος, Αλέξανδρος, Βιβιανός, Γάιος, Γοργόνιος, Δομετιανός, Δόμνος, Εκδίκιος, Ευνοϊκός, Ευτύχιος, Ηλιάδης, κλπ. Η μνήμη τους τιμάται στις 9 Μαρτίου.

II

Όνομα ιστορικών προσώπων.

1. Βυζαντινός ιστορικός του 5ου αι. από το Πάνιο της Θράκης. Η ιστορία του, που δεν σώθηκε ολόκληρη, είναι πολύτιμη, γιατί αποτελεί την κύρια πηγή πληροφοριών για τη δράση των Ούννων, τις σχέσεις τους με το Βυζάντιο και την προσωπικότητα του Αττίλα. Φίλος του Μαξιμίνου –αρχηγού της πρεσβείας που στάλθηκε στον Αττίλα από το Βυζάντιο το 448– τον συνόδευσε στο στρατόπεδο του Ούννου αρχηγού στην Παννονία και είχε την ευκαιρία να μελετήσει από κοντά τα ήθη και τα έθιμα του ουννικού λαού, την προσωπικότητα του Αττίλα και τον χαρακτήρα της ουννικής αυλής. Η λεπτομερής περιγραφή των σκηνών που έζησε ο Π. στο ουννικό περιβάλλον γίνεται με ιδιαίτερη ζωντάνια και φυσικότητα και δείχνει τις ξεχωριστές ικανότητες του ιστορικού, που θεωρείται ο αξιολογότερος μετά τον Αμμιανό Μαρκελλίνο (4ος αι.) και πριν από τον Προκόπιο (6ος αι.). Η ιστορία του Π. υπήρξε η κύρια πηγή για τους ιστορικούς Κασσιόδωρο και Ιορδάνη ή Ιορνάδη, του 6ου αι.

2. Βυζαντινός στρατηγός που έδρασε την εποχή του αυτοκράτορα Μαυρικίου (582 – 602). Διακρίθηκε ιδιαίτερα στους πολέμους εναντίον των Αβάρων, που εγκατεστημένοι στα Β του Δούναβη επιχειρούσαν επιδρομές επί Μαυρικίου, επωφελούμενοι από τον βυζαντινοπερσικό πόλεμο, και ήδη το 586, συνοδευόμενοι από Σλάβους έφτασαν μέχρι τη Θεσσαλονίκη,

την οποία επιχείρησαν, χωρίς επιτυχία, να καταλάβουν. Ο Π. αναλαμβάνει τον αγώνα εναντίον των Αβάρων, τους νικά, και το 600 υπογράφεται ειρήνη. Τον επόμενο όμως χρόνο επαναλαμβάνονται οι αβαρικές επιδρομές· χάρη στην εξαιρετική ικανότητα του Π. οι Άβαροι δοκιμάζουν τρομακτική ήττα, κοντά στον Τισσό στα Β του Δούναβη, με τεράστιες απώλειες σε νεκρούς και αιχμαλώτους. Τραγικό σφάλμα του Μαυρικίου, η αντικατάσταση του Π. με άλλο στρατηγό, στάθηκε, μαζί με τα άλλα αψυχολόγητα μέτρα, μία από τις αιτίες που προκάλεσαν την επανάσταση στις τάξεις του στρατού με μοιραία αποτελέσματα όχι μόνο για τον Μαυρίκιο αλλά για ολόκληρη την αυτοκρατορία.